پروتوپلاسم چیست؟

دانش بشری پیشرفت های زیادی کرده است و

در آزمایشگاه های علمی بیشتر موادی که در طبیعت موجود است عینا تهیه می شود . ولی با این وصف هنوز هیچ دانشمندی نتوانسته است از عهده ی ساختن یک ماده ی اسرار آمیز به نام پروتوپلاسم برآید . پروتوپلاسم قسمت زنده ی بدن حیوانات و گیاهان می باشد.

تمام جانداران خواه گیاهی یا حیوانی از سلولهایی پدید آمده اند . برای مثال ، انسان دارای میلیون ها سلول است . ولی موجود دیگری به نام پروتوزوآ تنها یک سلول در همه ی وجود خود دارد. این موجودات را « تک یاخته ها » ویا « آغازیان » نیز می نامند.

موجودات زنده ، چه یک نهنگ غول پیکر باشد یا انسان و یا یک گل سرخ ، همه در سلول های خود ماده ای مشترک به نام پروتوپلاسم دارند . این ماده ی حیاتی را دیواره ی سلول ها در برگرفته است .

   پروتوپلاسم از دو قسمت عمده تشکیل شده است :

1-                   هسته که در وسط قرار گرفته و تقریبا سفت است.

2-                   سیتوپلاسم که نرمتر بوده و بیشتر مایع است.

همه ی پروتوپلاسم ها مثل هم نیستند . هر موجود زنده ای نوعی پروتوپلاسم مخصوص خود را دارد. به علاوه ، انواع مختلف سلول های یک موجود زنده نیز هر کدام دارای نوع مخصوصی از « پروتوپلاسم » می باشد.

اگر چه پرتوپلاسم ها با هم فرق دارند ولی 99 درصد از حجم همه شان از کربن ، هیدروژن و کمی هم از عناصر چندی دیگر ، تشکیل یافته است .

چیزی که پروتوپلاسم را زنده نگه می دارد ، هنوز بر ما ( یعنی دانشمندان مادی ) مجهول است . تنها چیزی که ما می دانیم اینست که موجود زنده هر کاری که انجام می دهد تنها به وسیله ی پروتوپلاسم است .

چون غذا وارد بدن می شود ، نخست هضم شده به صورت مایع در می آید . سپس غذای هضم شده باید وارد سلول شود و قسمتی از « پروتوپلاسم » را درست کند . این مرحله را عمل جذب یا همانندسازی گویند.

بر اثر جذب « پروتوپلاسم » های فرسوده بار دیگر بر سر پا می ایستند و این کاری بس حیرت انگیز است . زیرا پروتوپلاسم ها مواد بی جان غذایی را که از خارج وارد بدن می شود ، به موجود زنده ای تبدیل می کنند.

انرژی گیاهان یا حیوانات همه به کمک پروتوپلاسم ذخیره یا مصرف می شود .

پروتوپلاسم و یا هر جسمی که از آن ساخته شود دوره هایی از فعالیت و استراحت دارند.

« پروتوپلاسم» در برابر شوک و انگیزه های خارجی حساس است . یک نور بسیار قوی یا گرمای زیاد می تواند آنرا نابود کند . مواد شیمیایی نیز آنرا جذب یا دفع می کنند . به علاوه ، جریان الکتریکی هم باعث می شود که پروتوپلاسم اعمال گوناگونی از خود بروز بدهد .

با این همه برای آگاهی از رموز پروتوپلاسم و کارهای شگفت انگیز آن دانشمندان باید کوشش های پی گیر خود همچنان ادامه دهند.

پروتوپلاسم شامل پنج بخش می باشد که عبارتند از  :

آب, الکترولیت ها, پروتئین ها, لپیدها و کربوهیدرات ها می باشد  .

الکترولیت ها, موجب انتقال امواج الکتروشیمیایی در رشته های   عصبی و عضلانی می شوند و همچنین فعالیت واکنشهای مختلف آنزیمی را برای متابولیسم   سلولی تضمین می کنند  .

? مایعات داخل و خارج سلولی  :

حدود دو سوم بدن انسان را مایع تشکیل می دهد اگر چه قسمت اعظم   این مایع در داخل سلول ها قرار دارد که آن را مایع داخل سلولی می نامند  .

حدود یک سوم آن در فضاهای خارج سلولی قرار داشته و آن را مایع   خارج سلولی می نامند  .

مایع داخل سلولی, اختلافات قابل ملاحظه ای با مایع خارج سلولی   دارد  .

بعنوان مثال  :

یونهای سدیم و کلر در مایع خارج سلولی بیشتر از مایع داخلی   سلولی و غلظت یونهای پتاسیم, منیزیم و فسفات به  عکس در مایع داخل سلولی بیشتر از مایع خارج سلولی است.

هیچ سلولی نیست که فاصله اش تا مویرگها از ?? تا ?? میکرون بیشتر باشد. همین امر تقریباً انتشار هر نوع ماده ای را از مویرگهای به سلول در ظرف چند ثانیه تضمین می کند.

مایع خارج سلولی: محتوی مقدار زیادی یونهای سدیم, کلر و بیکربنات, مواد غذایی لازم برای سلول ها از قبیل اکسیژن, گلوکز, اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه و انیدرید کربنیکی که می باید از طریق ریه ها دفع شود.

 نوشته شده توسط فرهنگ چهارمحل در یکشنبه 89/11/17 و ساعت 12:4 عصر | نظرات دیگران()